تاریخ ایرانی: روز ۲۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ نیروهای ایرانی در ادامه عملیات بیت‌المقدس، منطقه شلمچه را از تصرف قوای بعثی عراق آزاد و خرمشهر را محاصره کردند. در این روز با آزادی شلمچه، اراضی آزاد شده توسط ایران حدود ۳۰۶۰ کیلومتر مربع محاسبه شد و تعداد هواپیماهای سرنگون شده دشمن به بیش از ۲۶ فروند رسید.
روزنامه اطلاعات در روز بیستم اردیبهشت ۶۱ در گزارشی با اعلام خبر آزادی شلمچه نوشت: «پیش از ظهر امروز در تماس با قرارگاه کربلا کسب اطلاع کرد که شهر مرزی شلمچه توسط نیروهای اسلام آزاد شد. طبق این گزارش نیروهای اسلام ساعت ۲۲ و ۴۵ دقیقه دیشب مرحله سوم عملیات بیت‌المقدس با رمز «یا علی بن ابیطالب» را در جبهه جنوب آغاز کردند. نیروهای اسلام در این عملیات موفق شدند شهرک مرزی شلمچه را از لوث وجود صدامیان پاکسازی کنند و وارد این شهر شوند. در این پیروزی غرورآفرین هزار تن از مزدوران بعثی کشته و مجروح یا اسیر شدند و ده‌ها تانک و خودرو دشمن منهدم شد. هم اکنون نیروهای اسلام در تعقیب باقی‌مانده نیروهای مزدور و شکست خورده بعثی هستند و با عزمی استوار آماده آزادسازی خرمشهر می‌شوند.
در سومین مرحله از عملیات موفقیت‌آمیز بیت‌المقدس که ساعت ۱۰:۴۵ دقیقه شب گذشته با یورش قهرمانانه سپاهیان سلحشور توحید آغاز شد، شلمچه آزاد شد و خرمشهر به محاصره کامل رزمندگان اسلام درآمد. به گزارش خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی از خطوط مقدم جبهه در پی محاصره کامل خرمشهر دو تیپ ارتش مزدور عراق در محاصره و تیررس قوای اسلام قرار گرفته، شلمچه نیز آزاد گردید. بنابراین گزارش محاصره شدگان بعثی راهی جز هلاکت و تسلیم در برابر نیروهای اسلام ندارند زیرا به دلیل محاصره کامل بندر خرمشهر هرگونه راه فرار و تدارکات بر روی آنان بسته شده است.
گزارش خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی حاکی است مدافعان اسلام با وارد آمدن ضربات و تلفات سنگینی به دشمن متجاوز و شکست خورده موفق شدند این نقطه مرزی را آزاد و حلقه محاصره را تنگ‌تر نمایند و همچنان به پیشروی خود به سوی خونین‌شهر ادامه دهند. در این عملیات تعداد زیادی از قوای کفر به هلاکت رسیده و یا زخمی شده‌اند و عده‌ای نیز به اسارت سپاه اسلام در آمده‌اند.»
در این مرحله از عملیات بیت‌المقدس، قرارگاه نصر ماموریت یافت تا حرکت خود را به سمت خرمشهر آغاز نماید. نیروهای عمل کننده که متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش بودند، عملیات خود را آغاز کردند؛ اما به دلیل هوشیاری دشمن و تمرکز نیرو در خطوط پدافندی‌اش، نیروهای خودی در انجام ماموریت خود توفیق نیافتند. تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید. به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیات نهایی فرصت بیشتری به یگان‌ها داده شود و بدین ترتیب عملیات آزادسازی خرمشهر دو هفته به تعویق افتاد. همچنین مقرر شد دو تیپ المهدی (عج) و امام سجاد (ع) از قرارگاه فجر نیز در حرکت بعدی استفاده شود.
در این مقطع از جنگ، یک‌بار دیگر بر اثر تحولات صحنه نبرد، سیاست کشورهای غرب و شرق در مورد جنگ ایران و عراق تغییر کرد. برخی از آن‌ها حتی تلویحاً از لزوم پایان جنگ سخن گفتند. سقوط شلمچه در منطقه‌ای که نقطه قوت ارتش عراق محسوب می‌شد، آنان را به این نتیجه رسانده بود که احتمال سقوط خط‌های دیگر دفاعی، چندان دور از ذهن نیست. این پیش‌بینی خیلی زود و در پی فتح خرمشهر به حقیقت پیوست.
منابع:
روزنامه اطلاعات، ۲۰ اردیبهشت ۱۳۶۱
سایت جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی
