در این سوز سرمای زمستان کجا برویم؟ این پرسشی است که احتمالا خیلی از تهرانی ها در فصل زمستان از خود می پرسند. این فصل نه تنها به خاطر سرما زمان مناسبی برای سفر نیست، بلکه به علت باز بودن مدارس، امکان سفر را از خانواده هایی که «بچه مدرسه‌ای» دارند، سلب می‌کند.
با این حال، درست بیخ گوش تهران، گنجینه ای از جاذبه‌های گردشگری قرار گرفته است که می‌توان دست کم بخشی از آنها را در یک روز دید و به شهر بازگشت.
نام این گنجینه شهر ری است؛ شهری که امروز بخشی از کلانشهر تهران به شمار می‌آید اما زمانی که تهران نبود یا اگر بود، روستایی گمنام به شمار می‌رفت، ری یکی از مراکز بزرگ فرهنگ و تمدن ایران محسوب می‌شد.
آثاری تاریخی - فرهنگی که اکنون در شهر ری برجای مانده، دوره ای طولانی از هفت هزار سال پیش تا دوره حاضر را دربرمی‌گیرد و برای همه علاقه‌مندان تاریخ ایران جالب توجه خواهد بود.
در این صفحه به دیدن برخی از مهمترین دیدنیهای ری می رویم که می‌توان آنها را در مدت یک یا دو روز متوالی تماشا کرد. معرفی انبوهی از دیدنی های کمتر شناخته شده این شهر باستانی را به زمانی دیگر موکول می‌کنیم.
آستان حضرت شاه عبدالعظیم حسنی
مجموعه آستانه حضرت عبدالعظیم حسنی، مهمترین زیارتگاه مردم تهران و شهرهای اطراف است. در اینجا سه امامزاده به خاک سپرده شده‌اند. نخستین‌شان امامزاده حمزه بن موسی‌الکاظم(ع) و از برادران حضرت رضا(ع) است. نفر دوم، حضرت عبدالعظیم حسنی است که تهرانی‌ها او را با لقب سیدالکریم می‌شناسند.
ایشان از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) است و نسبش با چهار واسطه به آن امام می‌رسد. دوران 79 ساله زندگی ایشان با دوران امامت امام موسی کاظم، امام رضا، امام تقی و امام هادی علیهم‌السلام مقارن بوده است.
علت عزیمت این سید بزرگوار به منطقه ری دقیقا مشخص نیست اما گفته می شود که در سال‌های پایانی عمر تحت تعقیب حکومت وقت بوده است.
چه بسا که او با اشاره امام هادی(ع) سامرا را ترک کرد و بعد از سفر به شهرهای مختلف در محله «سربان» ری در منزل یکی از شیعیان اقامت گزید. سومین امامزاده نیز امامزاده طاهر است که نسبش با هشت واسطه به امام زین‌العابدین(ع) می‌رسد.
به درستی نمی‌دانیم نخستین بقعه باشکوه بر مزار حضرت عبدالعظیم کی بنا شد. اما وقتی در سده چهارم هجری حکومت مازندران به دست سلسله شیعه مذهب علویان طبرستان افتاد، بقعه‌ای را بر مزار او بنا کردند که اتفاقا دیواره آجرکاری بسیار نفیس آن چند دهه پیش در زیر آینه‌کاری‌های حرم کشف شد و اکنون در قسمت ورودی مردانه قابل مشاهده است.
شاهان صفویه نیز به این علت که نسب خود را به امامزاده حمزه می‌رساندند، در آبادانی این مجموعه کوشش زیادی به خرج دادند و نهایتا قاجارها که علاقه زیادی به زیارت حضرت شاه عبدالعظیم داشتند، آستانه او را به نهایت جلال و شکوه رساندند. در سالیان اخیر نیز با اجرای طرح توسعه حرم این مجموعه گسترش چشمگیری پیدا کرده است.
برج طغرل
در نزدیکی گورستان ابن بابویه و در سمت شرقی آن، یک برج آجری به شکل استوانه‌ای با پلان خورشید مانند قرار دارد که به برج طغرل معروف است و از گذشته چنین نقل شده که در این برج «طغرل بیک سلجوقی»، سرسلسله امپراتوری ترکان سلجوقی را به خاک سپرده‌اند.
با این حال، هیچ کتیبه‌ای در این بنای هزار ساله دیده نمی شود که به نام طغرل یا محل دفن او اشاره ای داشته باشد و در خود برج نیز نشان هیچ قبری به دست نیامده است. بنابراین پاره‌ای از پژوهشگران در انتساب برج طغرل به طغرل سلجوقی تردید روا داشته اند. اما اینها هیچ کدام از ارزش‌های معماری این برج زیبا که بیش از 20 متر بلندا دارد، کم نمی کند.
عکس‌های دوره قاجار نشان می دهند که این برج در طول تاریخ دچار صدمات فراوانی شده و در حال نابودی بود اما ناصرالدین شاه قاجار با ملاحظه ارزش‌های تاریخی و معماری برج، دستور مرمت آن را صادر کرد و در عین حال، فرمان داد که پیرامون آن یک باغ زیبا بنا کنند.
اکنون بازدید از این برج و باغ در همه روزهای هفته، صبح تا غروب برای عموم آزاد است. در گوشه ای از باغ، علامه سید محمد محیط طباطبایی، مورخ شهیر معاصر را به خاک سپرده اند.
تپه میل
یکی از جالب ترین دیدنی های شهر ری، محوطه باستانی تپه میل است که بهتر از هرجای دیگری قدمت، اهمیت و شکوه ری در دوره باستان را گواهی می دهد.
اگر از شهر ری به سوی ورامین بروید، 12 کیلومتر جلوتر وارد یک راه فرعی می شوید و میان مزارع سرسبز و پهناور، تپه نه چندان بلندی را می بینید که به آن تپه میل می گویند و بر فرازش آثار باستانی جالب توجهی جای دارد. برخی پژوهشگران بر این باورند که بقایای سازه عظیم روی تپه، آتشگاه بهرام گور، شاه ساسانی و شکارگر معروف گورخر بوده است.
این بنا را از گل و خشت و گچ و لاشه سنگ ساخته اند و گمان می رود که 1800 سال قدمت داشته باشد. کناره سازه اصلی آتشکده نیز آثار جالبی از بناهای دوره ساسانی به دست آمده که به ویژه گچ بری‌های آن فوق العاده نفیس و زیباست.
